STARTUPLAR İÇİN FİKİR KORUMA REHBERİ
Startup kavramının temelini hayallerden ya da ihtiyaçlardan doğan yeni fikirler oluşturuyor. ”Benim bir fikrim var” cümlesi, aslında yeni bir startupın doğuşunu simgeliyor. Ancak startupın temelini oluşturan bu fikirlerin hukuki olarak koruma altına alınması noktasında büyük bir kavram karmaşası olduğunu görüyoruz. Yola çıkan birçok startup, marka, patent ya da telif gibi koruma yollarından hangisine başvurması gerektiği noktasında yanılgıya düşüyor.
Öncelikle sadece ”aklınızda” olan bir iş fikri, Türk hukuk sisteminde herhangi bir şekilde koruma altına alınmıyor. Ancak bu fikir hayata geçirilerek bir buluş, bir ürün ya da bir yazılıma dönüştüğü noktada koruma altına alınabiliyor. Bu noktada ise Sınai Mülkiyet Kanunu ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nu rehber alıyoruz.
Fikirleriniz bir yazılım ya da bilgisayar programı ile hayat bulduğunda, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince ”eser” olarak sayılıyor ve tescillenmesi durumunda telif hakları ile korunuyor.
Fikirleriniz bilinen tekniği aşan bir yenilik içeren ürünler ile hayat buluyorsa Sınai Mülkiyet Kanunu gereğince patent tescili ile korunuyor. Buluşunuzun patent korumasından faydalanması için sanayiye uygulanabilir yani üretilebilir olması gerekiyor.
Patent korumasının bir diğer görünümünü faydalı model koruması oluşturuyor. Fikirleriniz, bilinen tekniği aşmıyor ancak farklı bir bakış açısı ile yeni bir ürün oluşturuyor ve bu ürün sanayiye uygulanabiliyor ise faydalı model tescili sağlanabiliyor. Faydalı model, belgelendirme, inceleme ve değerlendirme şekli bakımından patente oranla daha hızlı ve basit bir yol olarak görülüyor.
Fikirleriniz, bir ürünün tamamı ya da bir parçası üzerinde süsleme şeklinde hayat buluyorsa bu süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümü endüstriyel tasarım tescili ile korunabiliyor.
Fikirlerinizin hayat bulduğu ürün ya da hizmetlerin isimlerinin, şekil, renk, harf , sayı ya da malların ve ambalajların biçiminin tüm kullanım hakları size ait olmak üzere korunması ise marka tescili ile sağlanıyor.
